Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για την ατοπική δερματίτιδα, μια συχνή μορφή εκζέματος, ιδιαίτερα στα παιδιά και τα βρέφη, αναλύει στο notioanatolika.gr, ο κορυφαίος δερματολόγος – αφροδισιολόγος και επιστημονικός υπεύθυνος του KK Skin Lab στην Αρτέμιδα, Χαράλαμπος Καζάκος (κάτω φωτό).

Τι είναι η ατοπική δερματίτιδα; Πού εμφανίζεται;

Η ατοπική δερματίτιδα είναι μια συχνή μορφή εκζέματος και χαρακτηρίζεται από εκτεταμένη ξηροδερμία, φαγούρα και εμφάνιση διάσπαρτου εξανθήματος. Είναι χρόνια δερματίτιδα, δηλαδή απασχολεί με τις εξάρσεις και υφέσεις της για αρκετά χρόνια.
Είναι πιο συχνή σε βρέφη και παιδιά, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και σε μεγαλύτερες ηλικίες. Πιθανότερο είναι να εμφανιστεί σε παιδιά που ζουν σε αστικά κέντρα και σε ξηρό κλίμα.

Πού οφείλεται η ατοπική δερματίτιδα;

Από τους πολλούς μηχανισμούς που εμπλέκονται ο κυριότερος φαίνεται να είναι αυτός της διαταραχής του φραγμού  του δέρματος. Φανταστείτε την επιδερμίδα σαν ένα τοίχο χτισμένο με τούβλα (τα κερατινοκύτταρα) που συγκρατούνται από λάσπη. Ο “τοίχος” αυτός έτσι εμποδίζει την απώλεια του νερού του σώματος σε ένα ελάχιστο όριο. Επίσης ο τοίχος αυτός εμποδίζει ξένους ερεθιστικούς ή μολυσματικούς παράγοντες να διεισδύουν στον οργανισμό. Στα άτομα με ατοπική δερματίτιδα υπάρχει μια ενδογενής τάση μειωμένης παραγωγής αυτής της “λάσπης’’ που αποτελείται από τα κεραμίδια και τα σφιγγολιπίδια της επιδερμίδας, δηλαδή συνεκτικές ουσίες μεταξύ των κυττάρων. Αποτέλεσμα είναι η αυξημένη διαδερμική απώλεια νερού σε σχέση με το δέρμα ενός υγιούς παιδιού, ως και 8 φορές πάνω από το φυσιολογικό! Έτσι το δέρμα ξηραίνεται πολύ πιο εύκολα, ενώ επιτρέπει πιο εύκολα την είσοδο ερεθιστικών και αλλεργιογόνων ουσιών στον οργανισμό.

Πώς εκδηλώνεται όμως η ατοπική δερματίτιδα; Πώς θα καταλάβω αν το παιδί μου έχει έξαρση;

Κατ’ αρχήν το δέρμα είναι ξηρό, αφυδατωμένο, τραχύ στην υφή. Ο γονιός μπορεί να το διαπιστώσει με ένα απαλό χάιδεμα στο σώμα του παιδιού. Όταν υπάρχει επεισόδιο έξαρσης μπορεί να εμφανιστεί φαγούρα συνοδευόμενη από εξάνθημα. Έτσι βλέπουμε το παιδί μας να ξύνεται, να παραπονιέται για φαγούρα, να εμφανίζει ανήσυχο ύπνο και ανεξήγητο αρχικά εκνευρισμό.
Η μορφή του εξανθήματος ποικίλει από απλό ερύθημα ως ρωγμές, φυσαλίδες και εφελκίδες(κακάδια) συχνά επιμολυσμένες από μικρόβια. Η εικόνα μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την ηλικία. Έτσι στη βρεφική ηλικία μπορεί να εκδηλώνεται με τη μορφή εκζέματος του προσώπου με επέκταση στο σώμα ενώ στην παιδική ηλικία και την εφηβεία προσβάλει περισσότερο τις καμπτικές επιφάνειες του σώματος.

Υπάρχει ειδική εξέταση που χρειάζεται να γίνει για να διαγνωστεί ατοπική δερματίτιδα (π.χ. βιοψία δέρματος);

Ειδικές εξετάσεις συνήθως δεν είναι απαραίτητες για να τεθεί η διάγνωση, που  στηρίζεται στα συμπτώματα. Έχει μεγάλη σημασία για το δερματολόγο τόσο η κλινική εξέταση του παιδιού όσο και η λήψη ενός καλού ιατρικού ιστορικού του παιδιού σχετικά με τον τύπο και τη διάρκεια των συμπτωμάτων, την εποχικότητα, το οικογενειακό ιστορικό, τη συνύπαρξη άσθματος ή ρινίτιδας, πιθανές ενοχλήσεις στον ύπνο, τροφικές αλλεργίες, προηγούμενες θεραπείες για το ίδιο πρόβλημα. Επίσης πρέπει να αποκλειστεί η ύπαρξη άλλης δερματικής νόσου που να μοιάζει με την ατοπική δερματίτιδα κι αυτό δεν είναι πάντα εύκολο.

Πως αντιμετωπίζεται η ατοπική δερματίτιδα;

Η ατοπική δερματίτιδα απαιτεί την καλή συνεργασία παιδιού, γονέων και δερματολόγου. Στην ουσία τίποτα δεν αποδίδει καλύτερα από την εκπαίδευση από το δερματολόγο των γονιών στην περιποίηση και παρακολούθηση του δέρματος του παιδιού τους. Συχνά οι γονείς μαθαίνουν τόσο καλά πώς να χειρίζονται τις “ιδιοτροπίες” του δέρματος του μικρού ασθενή που γίνονται οι καλύτεροι γιατροί στο πρόβλημά του! Ταυτόχρονα το ίδιο το παιδί όσο μεγαλώνει μαθαίνει συνεργάζεται και μαθαίνει πώς να αποφεύγει ερεθιστικούς παράγοντες και να περιποιείται το δέρμα του.
Πάντα το θεραπευτικό πλάνο εξατομικεύεται από το δερματολόγο. Κάθε δερματίτιδα και κάθε ασθενής είναι ξεχωριστές περιπτώσεις. Η θεραπεία εξαρτάται από την ηλικία, τα συμπτώματα και την γενική κατάσταση του παιδιού.
Οι γονείς θα πρέπει να ακολουθούν προσεκτικά τις οδηγίες, αλλά και να προσπαθήσουν να παρατηρούν τι βοηθάει ή δεν βοηθάει από αυτές. Επομένως το θεραπευτικό πλάνο μπορεί να προσαρμοστεί με τη βοήθεια των γονιών.
Οι θεραπευτικοί στόχοι είναι η επούλωση του δέρματος και η πρόληψη των εξάρσεων, μέχρι την οριστική ύφεση της νόσου.

Μέχρι πότε το παιδί μου θα πάσχει από ατοπική δερματίτιδα;

Συνήθως η ατοπική δερματίτιδα βελτιώνεται ή και φεύγει προοδευτικά όσο μεγαλώνει το παιδί. Στο 50% των πασχόντων περνάει ως το 8ο έτος και στο 90% ως την εφηβεία. Υπάρχει ωστόσο πιθανότητα να παραμείνει μια ήπια ξηρότητα του δέρματος χωρίς βέβαια μεγάλες εξάρσεις για πολλά χρόνια μετά. Μερικές φορές η ατοπική δερματίτιδα μπορεί να συνιστά πρόβλημα και στην ενήλικο ζωή.

Διαβάστε επίσης: 9+1 συχνές ερωτήσεις κι απαντήσεις για τους σπίλους σώματος!

• Facebook