Σε μία από τις πιο υποτιμημένες κρίσεις δημόσιας υγείας εξελίσσεται ο χρόνιος πόνος στην Ελλάδα, με περισσότερους από έναν στους τέσσερις πολίτες να ζουν με ρευματικά ή μυοσκελετικά νοσήματα.
Η καθημερινότητα για αυτούς δεν περιορίζεται απλώς σε σωματικές δυσκολίες. Ο πόνος επηρεάζει την εργασία, τις κοινωνικές σχέσεις και την ψυχική υγεία, συχνά χωρίς να γίνεται ορατός ή κατανοητός από το περιβάλλον τους.
Παρά την έκταση του φαινομένου, η πραγματικότητα για πολλούς ασθενείς παραμένει δύσκολη: καθυστερημένη διάγνωση, ελλιπής ενημέρωση και αντιμετώπιση που περιορίζεται συχνά στο σύμπτωμα και όχι στο σύνολο των αναγκών τους.
Ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για μία οργανωμένη, εθνικής κλίμακας στρατηγική.
Συνέδριο στην Αθήνα: 100 συμμετέχοντες φωτίζουν όλες τις διαστάσεις του πόνου
Περισσότερα από 100 άτομα – γιατροί, ψυχολόγοι, επαγγελματίες υγείας, ασθενείς και φροντιστές – συμμετείχαν πρόσφατα σε συνέδριο στην Αθήνα, όπου αναλύθηκαν οι βιολογικές, ψυχολογικές, κοινωνικές και συναισθηματικές πτυχές του χρόνιου πόνου.
Το συνέδριο έγινε υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Αττικής, του ΑΠΘ και των μεγαλύτερων ιατρικών και φαρμακευτικών συλλόγων της χώρας, ενώ συμμετείχε και ο Σύνδεσμος Ρευματοπαθών Κύπρου.
Η κεντρική θέση που ακούστηκε από τους ειδικούς Ελλάδας και Κύπρου ήταν ξεκάθαρη: ο χρόνιος πόνος δεν είναι απλώς σύμπτωμα. Είναι νόσος από μόνος του και απαιτεί εξατομικευμένη και ολιστική προσέγγιση.
Ο ΠΟΥ αναγνωρίζει τον χρόνιο πόνο ως νόσο — η Ελλάδα ακόμη «τρέχει» να προσαρμοστεί
Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει ήδη εντάξει τον χρόνιο πόνο ως αυτόνομη νόσο στη διεθνή ταξινόμηση ICD-11.
Στην Ελλάδα όμως η επίσημη ενσωμάτωση καθυστερεί, παρότι η επιστημονική κοινότητα υιοθετεί όλο και περισσότερο αυτή τη σύγχρονη θεώρηση.
Η πρακτική σημασία αυτής της καθυστέρησης δεν είναι αμελητέα: δυσκολεύει τον προγραμματισμό πολιτικών υγείας, περιορίζει την πρόσβαση σε κατάλληλες υπηρεσίες και δυσχεραίνει την αναγνώριση της πραγματικής σοβαρότητας του προβλήματος.
Η ανθρώπινη διάσταση: «Ζούμε με τον πόνο, αλλά δεν είμαστε ο πόνος μας»
Η θεματολογία του συνεδρίου ήταν αποκαλυπτική: ζωή με ρευματικά νοσήματα, επίδραση της εμμηνόπαυσης, ανάγκη για αποδοχή, ενσυνειδητότητα, ψυχολογική στήριξη και συνέπεια στη θεραπεία.
Ο πόνος παρουσιάστηκε όχι ως ένα καθαρά ιατρικό γεγονός, αλλά ως βαθιά ανθρώπινη εμπειρία που απαιτεί κατανόηση και ενσυναίσθηση.
Όπως χαρακτηριστικά είπε η πρόεδρος της ΕΛ.Ε.ΑΝ.Α., Καίτη Αντωνοπούλου:
«Ο χρόνιος πόνος δεν είναι αόρατος. Ζητά να ακουστεί, να αναγνωριστεί και να αντιμετωπιστεί με σεβασμό και αξιοπρέπεια… Ζούμε με τον πόνο, αλλά δεν είμαστε ο πόνος μας».
Ένα δικαίωμα που μένει ανεκπλήρωτο
Με αφορμή το συνέδριο, ειδικοί και οργανώσεις ασθενών υπογραμμίζουν ότι η ανακούφιση από τον πόνο αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Για να γίνει πράξη, απαιτείται:
- εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας
• ενημέρωση του κοινού
• ενίσχυση δομών ψυχοκοινωνικής υποστήριξης
• εθνική στρατηγική που θα αντιμετωπίζει τον χρόνιο πόνο με σοβαρότητα και συνέχεια.
