Αν υπήρχε βραβείο για τη δημιουργικότερη χρήση της λέξης «τηρούμε», θα το έπαιρναν μάλλον οι υπηρεσίες της Πολιτικής Αεροπορίας. Όλα «τηρούνται»: οι κανονισμοί, οι δείκτες, οι μελέτες, οι διαδικασίες. Μόνο που οι κάτοικοι κάτω από τα ίχνη των πτήσεων δεν «τηρούνται» πια — αντέχουν. Ίσως επειδή ο θόρυβος δεν περνάει μέσα από υπηρεσιακά email.

Η πρόσφατη συνάντηση μεταξύ ΥΠΑ, ΑΠΑ, των Δήμων Μαρκοπούλου, Ραφήνας-Πικερμίου και Σπάτων-Αρτέμιδος, καθώς και του σωματείου «Περιβαλλοντική Αρμονία», φώτισε αυτό που όλοι γνωρίζουν: ότι η περιβαλλοντική προστασία γύρω από το «Ελευθέριος Βενιζέλος» είναι ένα κουρασμένο παράρτημα του φακέλου «Ανάπτυξη».

Οι εκπρόσωποι των δήμων περιέγραψαν μια καθημερινότητα που δεν χρειάζεται ηχογράφηση — τη ζουν.

Στο Μαρκόπουλο, τα αεροσκάφη περνούν χαμηλά πάνω από τις στέγες. Στη Ραφήνα, κάθε άφιξη είναι και μια αναταραχή στα παράθυρα. Στην Αρτέμιδα, οι τεράστιες μηχανές των Emirates «ακουμπούν» τον ορίζοντα, και μαζί τα νεύρα των κατοίκων.

Οι δήμαρχοι μίλησαν για 150.000 ανθρώπους που ζουν μέσα σε έναν αόρατο διάδρομο προσγείωσης. Και για σχολεία όπου το μάθημα διακόπτεται κάθε τρία λεπτά — με τη συχνότητα μιας πτήσης.

Όταν ο ελεγχόμενος πληρώνει τον έλεγχο

Στο τραπέζι, η πρόεδρος του Σωματείου «Περιβαλλοντική Αρμονία», Ειρήνη Πιτσιγαυδάκη, υπενθύμισε την απλή αλήθεια: ότι εδώ και 24 χρόνια δεν έχει επιβληθεί ούτε ένα πρόστιμο για υπέρβαση θορύβου. Η ίδια ρώτησε ποιος πληρώνει για τις μελέτες και τις μετρήσεις. Η απάντηση της ΑΠΑ ήταν ειλικρινής — και αποκαλυπτική: ο φορέας του αεροδρομίου.

«Δηλαδή αυτός που ελέγχεται, πληρώνει και τον έλεγχο του», σχολίασε ο δήμαρχος Μαρκοπούλου. Και κάπως έτσι, μέσα σε μία φράση, συμπυκνώθηκε όλο το σύστημα περιβαλλοντικής εποπτείας στη χώρα.

Μελέτες 30 ετών για ένα αεροδρόμιο που μεγαλώνει

Από την πλευρά των αρχών, οι απαντήσεις ήταν ήπιες, σχεδόν καθησυχαστικές — όπως συνήθως. Ο διοικητής της ΥΠΑ διαβεβαίωσε ότι «δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας».

Η ΑΠΑ εξήγησε πως η επικείμενη επέκταση αφορά «μόνο κτιριακές υποδομές», άρα δεν αλλάζει τίποτα ουσιώδες. Και όταν ρωτήθηκαν με ποια περιβαλλοντικά δεδομένα λειτουργεί το αεροδρόμιο, απάντησαν με αφοπλιστική σταθερότητα: «Με βάση τους περιβαλλοντικούς όρους του 1995».

Μελέτες του περασμένου αιώνα, για ένα αεροδρόμιο που ετοιμάζεται να διπλασιάσει την κίνησή του το 2027. Κι αν η «αειφορία» είναι όρος υποχρεωτικός στα έγγραφα, στην πράξη μοιάζει περισσότερο με λήμμα λεξικού παρά με πολιτική.

Εικονικοί δείκτες, πραγματικός θόρυβος

Η γενική γραμματέας του Σωματείου, Αγγελική Νίτη, αποκάλυψε ότι οι «στρατηγικοί χάρτες θορύβου» της ΑΠΑ παρουσιάζουν μηδενικό αριθμό κατοίκων που εκτίθενται σε υπερβολικό θόρυβο. Οι μετρήσεις βασίζονται σε μεσοσταθμικούς δείκτες που «εξομαλύνουν» τα πάντα — και τον εφιάλτη. Όταν το αεροπλάνο περνά πάνω από το σπίτι σου στις 2 το πρωί, δεν σε παρηγορεί ο μέσος όρος.

Κι όμως, η πολιτεία επιμένει να βλέπει τον θόρυβο ως αριθμό, όχι ως βίωμα. Ίσως γιατί οι αριθμοί δεν διαμαρτύρονται.

Ανάπτυξη με υποσημειώσεις

Όταν η αντιπρόεδρος του Σωματείου, Α. Σερδάρη, μίλησε για «ευαίσθητους αποδέκτες» — τα σχολεία που βρίσκονται ακριβώς κάτω από τα ίχνη πτήσεων — η ΑΠΑ απάντησε τυπικά: «Να υποβληθεί σχετικό αίτημα». Το οποίο, φυσικά, «θα διαβιβαστεί στον αρμόδιο υπουργό».

Ένα ακόμη έγγραφο σε μια ακόμη αλληλογραφία, όσο τα παιδιά στα σχολεία μαθαίνουν να κάνουν παύση κάθε φορά που ακούγεται ένας κινητήρας.

Το συμπέρασμα της σιωπής

Η συζήτηση έκλεισε με τα αιτήματα των δήμων και του Σωματείου: πρόσβαση στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, δημόσια διαβούλευση, αυστηρά πρόστιμα, ηχοπετάσματα, μέτρα για τα σχολεία.

Οι εκπρόσωποι της ΥΠΑ και της ΑΠΑ σημείωσαν τα αιτήματα «προς εξέταση».

Ίσως, βέβαια, ο πραγματικός ήχος που δεν μετριέται ποτέ είναι αυτός της πολιτικής αδιαφορίας. Ο ήχος της χώρας που αναπτύσσεται με μελέτες του 1995 και θεωρεί ότι, αν δεν ακούει τους πολίτες της, δεν υπάρχει πρόβλημα θορύβου.

      Ακολουθήστε μας και στο twitter!     

• Facebook