Μια πολύ συγκροτημένη άποψη για μια ευχή που ακούγεται τα τελευταία χρόνια τις παραμονές του Δεκαπενταύγουστου οπότε και τιμάμε την Κοίμηση της Θεοτόκου και αποτελεί το «Πάσχα του καλοκαιριού», καταθέτει η διακεκριμένη νομικός και εξαιρετική ποιήτρια, Ανθή Γεώργα.

Διαβάστε την και ίσως σας λυθούν πολλές απορίες:

Η αντίδραση: Θα πει κάποιος: «Η ευχή "Καλή Παναγιά" είναι ανόητη. Δεν υπάρχει κακή Παναγιά».

Fact: Η έκφραση-ευχή "Καλή Παναγιά" είναι ολόσωστη. Όπως ολόσωστες είναι και οι άλλες σχετικές ευχές "Καλό Παράδεισο", "καλή επιτυχία", "καλή όρεξη", "καλή λευτεριά", "καλή αυριανή", "καλό ξημέρωμα", "καλή προκοπή", "καλή πατρίδα" κ.λπ. Αποτελούν καθιερωμένα σχήματα και παγιωμένους τύπους έκφρασης ευχών.

Η γλώσσα, και ιδίως στις παγιωμένες της εκφράσεις, θέλει και τον πλεονασμό και την υπερβολή. Η υπερβολή και ο πλεονασμός είναι στοιχεία της, δεν είναι λάθη. Δεν είναι μαθηματικά η γλώσσα, τρεις πέντε, δεκαπέντε. Δεν υπάρχουν σ’ αυτήν κανόνες απαράβατοι.

Το "καλή / καλός" εδώ δεν επέχει θέση αυστηρώς επιθετικού προσδιορισμού στο ουσιαστικό που ακολουθεί. Απλώς δίνει έναν τόνο επίτασης στην όλη έκφραση. Δεν υπάρχει λόγος να αναλύουμε την κυριολεξία της.

Όταν λέμε "Καλή Παναγιά" στην πραγματικότητα ευχόμαστε «με το καλό να έρθει η γιορτή της Παναγίας», δηλαδή «με το καλό να έρθει ο Δεκαπενταύγουστος» ή αλλιώς "Καλό Δεκαπενταύγουστο". Όπως ακριβώς λέμε "Καλή Ανάσταση", "Καλά Χριστούγεννα", "Καλό Πάσχα".

Δεν πρόκειται, δηλαδή, για μια δυαδική αντίθεση καλού-κακού με αναφορά στο πρόσωπο της Παναγίας, αλλά για μια ευχή, με την οποία προσδιορίζουμε την περίοδο του Δεκαπενταύγουστου, που τελειώνει την ημέρα της γιορτής της, όχι το ίδιο το πρόσωπό της. Προσδιορίζουμε, δηλαδή, χρόνο, όχι πρόσωπο ("Της Παναγίας θα πάρω την άδειά μου", λέμε).

Η ευχή "Καλή Παναγιά" είναι μια απλή, παλιά ευχή, που μπορεί να μην την έλεγαν στα χωριά όλων μας, την έλεγαν όμως σε πολλά άλλα, νησιωτικά κυρίως. Ούτε νεολογισμό αποτελεί ούτε αδόκιμη είναι.

Πριν από 2 χρόνια, μάλιστα, στις 15 Αυγούστου 2020, ο κ. Μπαμπινιώτης από τη σελίδα του στο fb ευχόταν σε όλους "Καλή Παναγιά".

Κι αυτός «βανδαλίζει τη γλώσσα και τη θρησκεία» με μια ευχή που είναι «εννοιολογικά και θρησκευτικά ανόητη»; Και οι Ιεράρχες μας που τη λένε κάθε χρόνο; Και αυτοί κάνουν το ίδιο;

Όσοι βρίσκουν λάθη στις παραπάνω ευχές (καλή Παναγιά, καλή όρεξη, καλή επιτυχία) λανθάνουν οι ίδιοι. Γιατί δεν υπάρχει λάθος για να διορθώσουν.

Κάθε τέτοια προσπάθεια "προστασίας" της γλώσσας μας είτε αυτή εκφράζεται ως λαθολογία είτε ως κινδυνολογία, δεν προσφέρει στην πραγματικότητα καμία προστασία στη γλώσσα. Απεναντίας, δείχνει λειψή γνώση της γλώσσας, ευνοεί τη συντήρηση και δεν συμβάλλει στην εξέλιξή της.

Γιατί η γλώσσα δεν μένει ασάλευτη, ούτε μπαίνει σε καλούπια. Μιλάει και μιλιέται, δοκιμάζει, συγχωρεί λάθη, προχωρεί ενσωματώνοντάς τα και εξελίσσεται χάρη στις προσαρμοστικές της ικανότητες και στην μεγάλη της ευλυγισία.

Εν κατακλείδι:

Κάθε ευχή είναι καλοδεχούμενη. Απ’ όπου κι αν προέρχεται, απ’ όποιον κι αν προέρχεται, όποτε κι αν εκφράζεται, όπως κι αν εκφράζεται. Σημασία έχει να βγαίνει εκ βάθους καρδίας και να είναι ειλικρινής.

Αν μια ευχή δεν μας εκφράζει, κανείς δεν μας υποχρεώνει να τη χρησιμοποιούμε. Όταν όμως την απευθύνουν σε μας, οφείλουμε να την καλοδεχτούμε.

Σεβόμενη λοιπόν κάθε άποψη και χωρίς καμία διάθεση αντιπαραθέσεων, εύχομαι... Καλή Παναγιά σε όλους και χρόνια πολλά σε όσες και όσους γιορτάζουν.

      Ακολουθήστε μας και στο twitter!     

• Facebook