Μεγάλη Πέμπτη στα παλιά Μεσόγεια: Η... ντροπή του αγορασμένου κεριού!
- Δημιουργηθηκε στις Πέμπτη, 25 Απριλίου 2019 15:55
Το γεγονός ότι ζούμε σε μια καταναλωτική κοινωνία έχει αλλάξει αρκετά πράγματα ακόμη και τις ημέρες των γιορτών και βέβαια, πια, οι νοικοκυρές δεν κρίνονται από τα αυγά που βάφουν αλλά και από τα κεριά που φτιάχνουν στα σπίτια τους με τα ίδια τα χέρια τους.
Όμως σε παλαιότερες εποχές ακόμη και αυτές τις άγιες ημέρες του Πάσχα κρινόταν η αξιοσύνη της νοικοκυράς.
Ο κορυφαίος εικαστικός και λαογράφος των Μεσογείων, Γιάννης Πρόφης περιγράφει τα έθιμα και τις συνήθειες της Μεγάλης Πέμπτης στα Μεσόγεια.
Η διανομή του ζυμαριού κατά τον Όρθρο
Κατά τον Όρθρο της Μ. Πέμπτης, οι γυναίκες που είχαν δώσει αλεύρι την προηγούμενη μέρα, πήγαιναν στην εκκλησία κι έπαιρναν από το χέρι της παπαδιάς ένα κομμάτι από το ζυμάρι, που το τύλιγαν σε μια μικρή πετσέτα.
Το ζυμάρι αυτό το χρησιμοποιούσαν σαν μαγιά στο ζύμωμα των πασχαλιάτικων αρτοσκευασμάτων (κουλούρες, τσουρέκια και «κοσόνες»). Το προζύμι το «έπιαναν» τη Μ. Παρασκευή το βράδυ. Η εργασία αυτή εξαιρείτο από τη γενική απαγόρευση εργασιών της ημέρας αυτής.
Το Ευχέλαιο
Παλαιότερα το πρωί της ημέρας αυτής γινόταν στις εκκλησίες το Ευχέλαιο, αντί του μεσημεριού της Τετάρτης. Το σταύρωμα με το βαμβάκι, που ήταν βουτηγμένο στο άγιο μύρο, στο πρόσωπο και στις παλάμες, γινόταν όπως και σήμερα.
Τα αυγά και τα κεριά
Οι μόνες σπιτικές εργασίες που επιτρέπονταν την ημέρα αυτή, ήσαν το βάψιμο των αυγών και η κατασκευή των κεριών και των λαμπάδων, που θα χρησιμοποιούσαν τα μέλη της οικογένειας, στον Επιτάφιο, την Ανάσταση και στην ακολουθία της Αγάπης ανήμερα το Πάσχα. Αν κάποια οικογένεια πενθούσε για το θάνατο κάποιου οικείου προσώπου και δεν είχε περάσει ένας χρόνος, δεν έβαφε αβγά.
Θεωρείτο επίσης ντροπή αν κάποιος κρατούσε τις ημέρες αυτές αγορασμένο κερί. Αυτό σήμαινε πως η νοικοκυρά του σπιτιού ήταν κακή και φυγόπονη.
Τα δώδεκα Ευαγγέλια
Το βράδυ πολύς κόσμος, όπως και σήμερα, παρακολουθούσε στην εκκλησία την ακολουθία με τα 12 Ευαγγέλια. Στον σταυρό έβαζαν ένα και μόνο στεφάνι από λουλούδια, που έφτιαχναν οι επίτροποι της εκκλησίας.
Σχόλια